Któż nie zaczytywał się w latach młodości datowanych na połowę ubiegłego roku w przygodach bohaterów "Wakacji z duchami". To piszący czynił to przy pomocy latarki, pod kołdrą, wbrew dobrym radom rodziców namawiających do spania. Autorem tych wciągających opowieści był Adam Bahdaj, którego rocznicę śmierci przywołujemy na początku maja (7 maja 1985 r.).
Adam Bahdaj, pseudonim Jan Kot, Dominik Damian. Polski pisarz, tłumacz z języka węgierskiego. Uczestnik Kampanii wrześniowej. W czasie II wojny światowej był kurierem tatrzańskim oraz działaczem Polonii na Węgrzech. Autor książek dla dzieci i młodzieży, spośród których największą popularnością cieszą się do dziś: Wakacje z duchami, Do przerwy 0:1, Podróż za jeden uśmiech, Stawiam na Tolka Banana.
Adam Bahdaj urodził się 2 stycznia 1918r. w Zakopanem przy ul. Stara Polana 16 w willi Regen. Tam też uczęszczał do szkoły. Nie był zbyt grzecznym dzieckiem. Ciągnęło go w góry gdzie nauczył się podstaw wspinaczki. Nie był w tym wybitny, ale chodził po górach żeby rozwijać fantazję, wzbogacić własne przeżycia. Jest to według Bahdaja "próba hartu odwagi". polegająca na przezwyciężeniu samego siebie. Tak też będą skonstruowani bohaterowie jego przyszłych książek. Górom poświęcił pisarz pierwsze nieudolne wiersze, których nigdy nie opublikował, a jednak im, jak sam twierdził w autobiografii, zawdzięcza początek tego nieodgadniętego procesu krystalizacji pragnień, który zawiódł go później do zawodu literata.
Maturę uzyskał w 1937r. Pragnął zostać lotnikiem, jednak wada słuchu nie pozwoliła mu na rozwinięcie skrzydeł swojej życiowej pasji. Zapisał się na wydział Prawa Uniwersytetu Jagiellońskiego w systemie zaocznym. Jednocześnie zarabiając najpierw jako instruktor narciarstwa, potem jako przewodnik. Po upływie dwóch lat studiowania w kontynuacji dalszej nauki przeszkodziła Bahdajowi wojna. Uczestniczył w kampanii wrześniowej, później znajomość gór i podstaw wspinaczki pozwoliła mu na działalność konspiracyjną w charakterze kuriera tatrzańskiego. W grudniu 1939r. wobec grożącego mu aresztowania był zmuszony uciekać z Polski na Węgry.
Brał czynny udział w ruchu oporu. Podczas jednego z nalotów alianckich ukrył się w piwnicy i przeczytał Prousta W poszukiwaniu straconego czasu, który stał się dla niego prawdziwym wzorem z „rozkorzenioną duszą”. Był to dla Bahdaja prawdziwy egzamin dojrzałości, w którym sprawdzały się jego doświadczenia nabyte w zakopiańskiej, górskiej młodości. Tę wielką przygodę sam autor wspomina jako najpiękniejsze lata swego życia. Nic dziwnego, że wiele książek ze swej ogromnej listy poświęcił oprócz tematyki górskiej problemom związanym z przeżyciami okupacyjnymi. Czasy były gorące, niebezpieczne i pełne nieprzewidzianych zdarzeń. Mimo to, w każdej spokojniejszej chwili Bahdaj uciekał się do świata swych młodzieńczych pragnień, zaczął pisać.
Początkowo tłumaczył najwybitniejszych poetów węgierskich Petofi’ego, Ady’ego, Morieza, Koszfolaniego. Zetknął się z balladami seklerskimi i zaczął je tłumaczyć. Los się uśmiechnął do przyszłego twórcy i jego tłumaczeniami zainteresował się Węgierski Instytut Etnografii. Biblioteka Polska w Budapeszcie wydała pierwszą książkę w 1943r. pt. Sekrskie Ballady Ludowe.
W 1945 powrócił do kraju. Debiutował tomem poezji "Iskry spod młota" pod pseudonimem Jan Kot.
W 1945r. Bahdaj wrócił do Polski, studiował z Gustawem Holoubkiem w Szkole Aktorskiej w Krakowie, później przeniósł się do Warszawy i zajął się dziennikarstwem. Praca ta bardzo wzbogaciła jego doświadczenie życiowe. A. Bahdaj zasłynął jako autor powieści społeczno-obyczajowych, kryminalno-sensacyjnych i utworów o tematyce westernowej.
Twórczość A. Bahdaja ukoronowana została licznymi nagrodami:
1. Nagroda czytelniczego plebiscytu „Płomyczka” „Orle Pióro” (1970)
2. Nagroda Prezesa komitetu Radia i Telewizji (1973)
3. Medal Komisji Edukacji Narodowej (1974)
4. Nagroda Prezesa Rady Ministrów (1974)
5. Srebrny Koziołek (1981)
6. Nagroda Polskiej Sekcji IBBY
A. Bahdaj szczycił się wszystkimi nagrodami. One to dopingowały go do pracy twórczej dla dzieci i młodzieży, gdyż na tym polu doceniono A. Bahdaja najbardziej. Jego praca początkowo dla osób dorosłych okazała się również wspaniałym drogowskazem dla młodych ludzi wchodzących w życie.
Wśród jego książek dla dzieci i młodzież największą popularnością cieszą się do dziś: Wakacje z duchami, Do przerwy 0:1, Podróż za jeden uśmiech, Stawiam na Tolka Banana, Telemach w dżinsach, Gdzie twój dom, Telemachu (powieść wpisana na Listę Honorową IBBY). W serii "Poczytaj mi, mamo" ukazały się jego następujące utwory: Księżycowy koncert, Malowany ul, Najpiękniejsza fotografia, Nad strumykiem. Pisarz w plebiscycie czytelników "Płomyka" i "Świata Młodych" otrzymał w 1970 roku nagrodę Orle Pióro, w 1974 roku został uhonorowany Nagrodą Prezesa Rady Ministrów za całokształt twórczości dla dzieci i młodzieży, a w 1981 roku na Biennale Sztuki dla Dziecka w Poznaniu zdobył Srebrne Koziołki (za Telemacha w dżinsach). Dla powieści Adama Bahdaja charakterystyczne są: realizm psychologiczny postaci, drobiazgowo nakreślone tło społeczne, dbałość o przekaz edukacyjny, a także obecność trzymających w napięciu wątków przygodowych, kryminalnych oraz sensacyjnych.
Adam Bahdaj wielokrotnie utożsamia się z bohaterami swoich powieści. Jego wszechstronne uzdolnienia poparte były ustawiczną pracą nad samym sobą, nad swoją osobowością. Podsumowaniem postaci Bahdaja będą słowa zamieszczone na łamach czasopisma „Życie Warszawy” wypowiedziane przez J. Iwaszkiewicza „Najbardziej uderzającym jest to, że schemat utworów A. Bahdaja tak bardzo odpowiada jedności ludzkiego umysłu, że niezmiernie wzbudza zainteresowania, że porusza nawet czasami i wbija się w pamięć”. Płodną twórczość pisarza przerwała śmierć spowodowana atakiem serca 7 maja 1985r. w Warszawie. Jego ciało spoczywa na Północnym Cmentarzu Komunalnym przy Alei 5 E VIII.
Adam Bahdaj W DZIALE HISTORIA-KULTURA PAI
POLONIJNA AGENCJA INFORMACYJNA - KOPIOWANIE ZABRONIONE.
NAPISZ DO REDAKCJI - PODZIEL SIĘ WIADOMOŚCIĄ
Wyjątkiem jest uzyskanie indywidualnej zgodny redakcji, wówczas zgodnie z prawem autorskim należy podać źródło:
Polonijna Agencja Informacyjna, autora - jeżeli jest wymieniony i pełny adres internetowy artykułu
wraz z aktywnym linkiem do strony z artykułem oraz informacje o licencji.
Projekt w 2023 roku dofinansowany ze środków Kancelarii Prezesa Rady Ministrów
w ramach konkursu Polonia i Polacy za Granicą 2023
Publikacja wyraża jedynie poglądy autora/ów i nie może być utożsamiana z oficjalnym stanowiskiem Kancelarii Prezesa Rady Ministrów
